Ondernemersdebat levert tal van meningen op voor OHW-manifest

Waar ligt de verantwoordelijkheid van ondernemers en wanneer is de gemeente aan zet? Het was steeds een belangrijk punt van discussie tijdens het drukbezochte Hoeksche Waards Ondernemersdebat op 6 februari jl. in Lake House Binnenmaas. Met vijf ‘pittige stellingen’, zoals gespreksleider Jack de Leeuw zelf aangaf, werden de meningen gepeild.

Vooral nu is het goed om te horen wat er speelt en wat er is bereikt in de Hoeksche Waard, gaf OHW-voorzitter Frank van den Ouden aan. ,,We hebben over ruim een jaar verkiezingen, maar voor die tijd stellen wij als OHW weer een manifest op, zodat de politieke partijen kunnen lezen wat wij vinden. Daar hebben we jullie voor nodig,’’ nodigde hij de tientallen aanwezigen uit om zich te laten horen.

Jack de Leeuw opende daarna met het eerste onderwerp: ruimtegebruik in de Hoeksche Waard. Dat is een flinke opgave aangezien er behoefte is aan landbouw, woningbouw, bedrijventerreinen en mobiliteit. Dat bracht hem tot de eerste stelling:

Beschikbare bedrijfsgrond in de Hoeksche Waard wordt uitsluitend toegewezen aan lokale bedrijven die willen uitbreiden of aan externe bedrijven die passen bij de aanwezige ketens en toegevoegde waarde leveren. (33,3% eens, 66,7% oneens)

Ondernemer Henk Warnar was het oneens met die stelling maar constateerde wel dat de huidige bedrijventerreinen te vol zijn en ondernemers, die dat willen, niet kunnen uitbreiden. ,,We moeten dus zorgen voor meer ruimte,’’ vond hij.

,,Hoeveel ruimte moet er dan zijn?’’, wierp wethouder Paul Boogaard op. ,,Is die ruimte dan voor grote logistieke bedrijven, voor woningen of voor infrastructuur? Ik hoop dat de provincie het ons vergunt.’’ Een barrière opwerpen voor bedrijven die geen meerwaarde leveren, kan alleen als de gemeente zelf grond uitgeeft. ,,En is er dan alleen plek voor lokale werknemers of moet de directeur in de regio wonen?’’ schetste Boogaard een volgend probleem.

Het gebrek aan ruimte zorgt er nu voor dat de Hoeksche Waard ‘mooie, lokale bedrijven’ laat lopen. ,,Die vertrekken naar elders, zoals Jimmy’s Popcorn. Dat had prachtig op het terrein van Suiker Unie Puttershoek gekund,’’ vond hij. Steven Corijn voegde bereikbaarheid toe aan de discussie. Het doortrekken van de A4-zuid creëert andere mogelijkheden, sprak hij. Piet Jansen van Duurzaam Hoeksche Waard wil af van het eilandgevoel. ,,Je kunt beter ondernemen als er ruimere mogelijkheden zijn.’’

Netcongestie

De tweede stelling had duurzaamheid als thema en richtte zich vooral op netcongestie, een actueel probleem dat ook in de Hoeksche Waard gaat spelen. Vandaar de stelling:

De Hoeksche Waard heeft behoefte aan de oprichting van een eilandbrede energiecorporatie waarin deelname verplicht is voor alle bedrijven en instellingen, zodat optimaal gebruik wordt gemaakt van sectoroverschrijdende oplossingen voor netcongestie en toekomstbestendige energievoorziening. (25% eens, 75% oneens)

,,Meer samenwerken is heel belangrijk, maar moet je niet verplichten,’’ sprak Piet Jansen. ,,Congestie kan er ook toe leiden dat de ene ondernemer levert en de andere afneemt.  Ondernemers bloeien op van het zoeken van oplossingen, dit zou er een kunnen zijn.’’

De noodzaak om tot oplossingen te komen, is er zeker, benadrukte wethouder Harry van Waveren. ,,We hebben echt een opgave met elkaar. Het congestieprobleem duurt zeker tot 2029,’’ gaf hij aan. Stedin bouwt weliswaar een nieuw 150 kV-station in Klaaswaal en 150 extra trafo-huisjes, maar die klus is pas in dat jaar gereed. ,,Je moet daarom met elkaar samenwerken in energie-hubs, zoals in de Drechtsteden. Wij hebben er één op de Hoogerwerf en op De Bosschen staan ze in de startblokken. Richt een corporatie op en vraag subsidie aan, die is er voor.’’

Het is uitgesloten dat de overheid het energieprobleem kan oplossen, antwoordde Van Waveren op de opmerking dat als de gemeente bedrijfsgrond verkoopt, zij ook voor de energie moet zorgen. ,,Het ligt in uw eigen hand. Je kunt het zelfs zo doen dat je er aan kunt verdienen,’’ wist hij.

Zijn pleidooi werd ondersteund door Juultje van der Werf van de Rabobank. ,,Sla de handen ineen als ondernemers. Wij begeleiden dat ook en willen er graag mee aan de slag. Tholen werkt er al mee en Moerdijk deels ook.’’

Bereikbaarheid

De bereikbaarheid van de Hoeksche Waard kwam daarna aan de orde. Want, zo verwoordde De Leeuw de overtuiging van veel ondernemers: slecht bereikbare bedrijventerreinen leiden tot verlies van personeel. Vandaar de stelling:

Ondernemers en gemeente zetten gezamenlijk vol in op een lobby naar de provincie om structurele oplossingen af te dwingen. (32% oneens, 68% eens)

Filip den Eerzamen, tijdens de afsluiting van de Haringvlietbrug en de Heinenoordtunnel namens de OHW vele gesprekken voerde met Rijkswaterstaat en andere betrokkenen, was het voor het merendeel eens met die stelling. ,,De provincie is en blijft een belangrijke speler. We moeten dit probleem gezamenlijk oplossen.’’

Wethouder Paul Boogaard vindt bereikbaarheid ook zeker een taak voor de provincie, maar ook voor de ondernemers. ,,De praktijk toont aan dat hybride werken wordt teruggedraaid, maar als ondernemers flexibele werktijden instellen, kan de druk op het wegennet afnemen,’’ vond hij. Overigens geldt dat probleem zeker niet alleen voor de N217 vulde Henk Warnar aan. ,,Dat probleem geldt voor meer wegen.’’

Na bereikbaarheid ging het over de aantrekkelijkheid van de Hoeksche Waard voor jongeren. Vandaar de vierde stelling: De Hoeksche Waard verliest haar jongeren niet alleen door het gebrek aan banen, maar door een saai imago, gebrek aan geschikte woningen, ontoereikend openbaar vervoer en weinig vertier. Allemaal speerpunten bij het creëren van veilige dorpen. (91,4% eens, 8,6% oneens)

Dat zijn inderdaad de gevoelens die je tegenkomt bij jongeren, weet Leo Valk als procesmanager onderwijs & arbeidsmarkt bij SOB-HW. ,,Als je jongeren vraagt of ze behoefte hebben aan een mbo op het eiland is de reactie ‘Nee, ik wil weg’. Laat ze daarom kennismaken met het lokale bedrijfsleven, zodat ze weten welke mogelijkheden er zijn,’’ pleitte hij.

Het is dus niet vreemd dat jongeren weggaan, concludeerde Jack de Leeuw. ,,Maar zijn er mogelijkheden als ze terugkomen?’’ wierp hij een nieuwe vraag op. De band met het eiland is er wel, maar hoge huizenprijzen en gebrek aan huurwoningen maken dat bijna onmogelijk. ,,Mijn twee kinderen zijn inderdaad om die reden de Hoeksche Waard ontvlucht. Ik heb ze laatst gebeld om te zeggen dat Albert Heijn nu ook op zondag open is," gaf Robert Saalmink als voorbeeld.

Bereikbaarheid speelt ook een rol bij jongeren, wist Alice Bouman de Groot. Als promovenda aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam is zij vanuit de Hoeksche Waard 1,5 uur onderweg met het openbaar vervoer. ,,Met de auto 25 minuten. Dat verschil is te groot,’’ gaf zij aan.

Hoewel het uur, dat voor het debat was uitgetrokken, al bijna voorbij was, wilde Jack de Leeuw nog één stelling voorleggen aan de zaal vol ondernemers:

Vanaf 2024 mag geen enkel bedrijf in de Hoeksche Waard direct of indirect ‘afval’ afvoeren buiten het eiland. Als dat niet anders kan, volgt een substantieel hoger tarief. Als tussen bedrijven ‘afval’ wordt verhandeld, wordt tarief vermeden. De RAD moet de grondstoffenhub van de Hoeksche Waard worden. (35% eens, 65% oneens)

Dit is een ontwikkeling die bij sommige bedrijven al gaande is, wist René Huisman, directeur RAD. ,,Novifarm werkt al aan het lokaal houden van de groenstromen,’’ wist hij. Ook Kees van Dijk van DB Workwear is daar al hard mee bezig. ,,Dit moet je als ondernemer zelf doen. Circulariteit zit al in de productiefase,’’ sprak hij. Jack de Leeuw beloofde dat er meer kansen liggen dan je in eerste instantie zou verwachten. ,,Het is een deal tussen bedrijven onderling,’’ gaf hij de voorzet.

Het debat werd daarna afgerond, waarna het gezelschap zich met een drankje verplaatste naar het sfeervolle restaurant waar het diner werd opgediend. Aan tafel ging het gesprek over de verschillende thema’s nog een tijd door. Dat was ook het geval in de hoek waar Angelie Ketting en Tristan Hoogendoorn de microfoons van BizztalkHW had opgesteld. ,,Laat je horen,’’ was de uitnodiging van Frank van den Ouden. Die uitnodiging namen verschillende ondernemers graag aan.

Tekst; Joke Waltmans, Text Only

Foto's: Spencer Lips, Interlink groep